DOM PRZYJACIÓŁ
PSYCHOTERAPIA i EDUKACYJA
Narodziny drugiego dziecka czy kolejnych potomków to nie tylko nowe doświadczenie dla rodziców, ale także ogromna zmiana dla całej rodziny. Wraz z radością z powiększenia się rodziny pojawiają się także wyzwania, które mimo przygotowań mogą zaskakiwać. Mama staje przed nowymi, często nieprzewidzianymi sytuacjami, które wymagają zarówno fizycznego, jak i psychicznego wysiłku. Początek przygody, jaką jest powiększenie rodziny, to nie tylko radość, ale również czas, gdy starsze dziecko może mieć poczucie zmniejszenia lub utraty uwagi rodziców. Zmiany w codziennym funkcjonowaniu, konieczność dzielenia się uwagą i czasem, to wyzwania, z którymi trzeba się zmierzyć. Dla matki to czas poszukiwania najlepszych rozwiązań, jak zadbać o siebie po porodzie, swoje dzieci, jak funkcjonować w nowej rzeczywistości. Ponadto drugi rodzic też próbuje odnaleźć się w tej sytuacji.
Przygotowanie na Zmiany
Przygotowania do narodzin kolejnego dziecka nie zawsze układają się zgodnie z planem. Pomimo wysiłków w planowaniu, realne doświadczenie jest zawsze bardziej złożone. Wiele rzeczy mogliśmy sobie inaczej wyobrażać albo przygotowywać, ale nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak będziemy funkcjonować w nowej rzeczywistości (jest wiele zmiennych, które na tę rzeczywistość mają wpływ). Wyobrażenie i przygotowywanie się to jest jakiś zarys tego, jak może być.
Zmiana: Zyski i Straty
Mimo wyczekiwania i pragnienia powiększenia rodziny, mogą pojawić się trudne emocje. Przy pierwszym dziecku duże skupienie odwiedzających kierowane jest w stronę wejścia w nową rolę, skupienie bywa zarówno na matce, jak i na dziecku. Przy drugim często zakładamy, że już na pewno mama "powinna" sobie poradzić, a zainteresowanie nią często zmniejsza się w porównaniu z pierwszym porodem. Tymczasem każde doświadczenie jest inne, to zupełnie inna sytuacja, i znów wiele rzeczy jest nowych. Drugi poród to mimo już jakiegoś doświadczenia inna sytuacja. Może być łatwiej, może być trudniej. Narodziny, rozwój rodziny cieszą, a czasem pojawia się przy tym tęsknota za tym, co było. Może tak być, że cieszymy się, a jednocześnie to, co jest naszą radością, po części nas smuci. Te czasem trudne emocje, możemy wypierać, próbować ich nie dopuszczać do siebie, jak mogę płakać, smucić się skoro pragnęłam zmiany? Nie jest łatwo pomyśleć, że tak może być, że cieszymy się i tęsknimy za czasem, który był przed narodzinami kolejnego dziecka, bo nie zawsze łatwo wejść od razu w nowe zadania, nową rzeczywistość. Tamten czas był dla nas cenny, wartościowy.
Może pojawić się też poczucie winy czy straty, że dla młodszego nie ma tyle czasu jak przy pierwszym dziecku, a dla starszego już nie ma tyle uwagi, co wcześniej. Wyrzuty sumienia mogą podpowiadać, że trzeba wynagrodzić, dać coś w zamian za stratę. Przyjrzyjmy się, czy ta zmiana może być powodem krzywdy u starszego dziecka. Przede wszystkim zastanówmy się, czy ta sytuacja utrudnia zaspokojenie potrzeb. Może być trudniej, ale zaspokajanie potrzeb nie jest niemożliwe. Nadal możemy zapewnić dziecku posiłek, kontakty z grupą rówieśniczą, bezpieczeństwo itp. Forma zaspokajania może się zmienić, ale nie tracimy możliwości. Wsparcie w przejściu przez zmiany w dzieciństwie przygotowuje do przechodzenia przez te w dorosłości. Odczuwanie przez starszego smutku nie jest dowodem na to, że doświadczenie go krzywdzi. Warto zaakceptować jego smutek i go w tym wspierać (Detronizacja, czyli narodziny kolejnego dziecka). W głowie mamy kolejnego dziecka może krążyć wiele myśli. Od przerażenia, że już nigdy nie będzie sama, kiedy jedno dziecko śpi, to nadrabia czas z drugim, przez zaniepokojenie, że już nie ma takiej świeżości, która towarzyszyła przy pierwszym dziecku, aż po rozczarowanie zupełnie innymi reakcjami niemowlaka, przy nastawieniu na te same, które były przy pierwszym.
Zmiana to proces, który niesie ze sobą zarówno zyski, jak i straty. Warto pochylić się nad tym, co w naszym poczuciu straciliśmy, za czym tęsknimy, żeby zmiana była rozwojowa, rozwijająca, warto opłakać stratę tego, co było wcześniej, jednocześnie dostrzec, co nowego i wartościowego zyskaliśmy.
Dobre Wsparcie Dziecka to Wsparcie Rodzica!
W czasie zmiany ważne jest wsparcie społeczne. Rodzice powinni otwarcie rozmawiać o swoich potrzebach i korzystać z pomocy, zwłaszcza w pierwszych miesiącach po narodzinach. Dzielenie się odpowiedzialnościami z innymi członkami rodziny może znacząco ułatwić dostosowanie się do nowej sytuacji. Niestety często społeczne oczekiwania i presja otoczenia mogą wpływać na decyzje matki, zwłaszcza kiedy zmęczenie utrudnia dostęp do zasobów. Komentarze odnośnie tego, że tylko przy pierwszym dziecku można osiągnąć pewne wizje rodzicielskie, a przy drugim to już się nie da, mogą osłabiać. Mimo wszystko warto zadbać o realizację swoich wizji niezależnie od tego, jak może je postrzegać otoczenie. Otwarte mówienie o swoich potrzebach pomaga skutecznie realizować swoje rodzicielskie cele. Niektórym matkom potrzebne jest, aby starsze dziecko mogło spędzić czas z kimś z otoczenia, aby ona mogła wypocząć, ale nie jest to regułą. Dla niektórych matek może być trudne, gdy ktoś zabiera starsze dziecko, kiedy ona chce poświęcić mu trochę uwagi i wsparcia w czasie okołoporodowym. Otwarta komunikacja zarówno ze strony matki, jak i otoczenia, jest wspierającym elementem w niemal każdej sytuacji.
Podsumowanie
Narodziny drugiego dziecka to czas intensywnych, wymagających wysiłku zmian. Ważne jest, aby świadomie podchodzić do nowej rzeczywistości, celebrować radosne chwile, a także akceptować trudności i szukać wsparcia. Pamiętajmy każdy ma inne tempo adaptacji do zmiany i zwykle potrzebny jest po prostu czas. Nie warto przyspieszać. Jeśli czujemy przygnębienie albo potrzebujemy odnaleźć się w nowej sytuacji, konsultacja ze specjalistą to korzyść nie tylko dla nas, ale i dla całej rodziny. Zwłaszcza, gdy obniżony nastrój wpływa niekorzystnie na nasze funkcjonowanie. Szukanie wsparcia to zawsze dobry pomysł. Macierzyństwo to wyzwanie, ale przede wszystkim okazja do rozwoju i pogłębienia relacji w rodzinie.
Katarzyna Jakubiak
pedagog, coach/mentor kryzysowy
Konsultacje, wsparcie dla rodziców czytaj dalej
DOM PRZYJACIÓŁ
ul. Wodociągowa 9 m.8
05-070 Sulejówek k. Warszawy
e-mail: osrodek@domprzyjaciol.pl
tel. 509609280